Μπορεί το ελληνικό επιχειρηματικό τοπίο να είναι ακόμα γεμάτο γραφειοκρατικές νάρκες, όμως ο νέος επενδυτικός νόμος επιχειρεί –με αριθμούς που μιλούν τη γλώσσα των αγορών– να αλλάξει επίπεδο στο εγχώριο επιχειρείν. Και αν το χρήμα είναι το αίμα της οικονομίας, τότε τα 900 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και φοροαπαλλαγές για το 2025-2026 είναι σοβαρή μετάγγιση.
Ο νόμος παρουσιάζει ουσιαστικές αλλαγές σε δομή, φιλοσοφία και ταχύτητα υλοποίησης. Και επιχειρεί να στείλει σήμα στις επιχειρήσεις: λιγότερες καθυστερήσεις, περισσότερα χρήματα, νέα εργαλεία. Συνολικά, θεσπίζονται 12 καθεστώτα ενίσχυσης, που ανταποκρίνονται στις ανάγκες σύγχρονων και περιφερειακά στοχευμένων επενδυτικών σχεδίων – από τις τεχνολογίες αιχμής μέχρι την αγροδιατροφή, τον τουρισμό, την εφοδιαστική αλυσίδα και τις αλυσίδες αξίας. Όπως περιέγραψε ο Υπουργός Ανάπτυξης, οι εγκρίσεις επενδυτικών σχεδίων θα ολοκληρώνονται εντός 90 ημερών από την υποβολή της αίτησης, μέσω ενός πλήρως ψηφιοποιημένου συστήματος αξιολόγησης, ενώ ο Νόμος περιλαμβάνει και ρήτρα υλοποίησης.
Οι αριθμοί που μετρούν
900 εκατ. ευρώ: Αυτό είναι το μέγεθος των ενισχύσεων για τα επόμενα δύο χρόνια. Πρόκειται για άμεσες επιδοτήσεις και φορολογικά κίνητρα. 3 νέα καθεστώτα: “Σύγχρονες Τεχνολογίες”, “Κοινωνική Επιχειρηματικότητα & Χειροτεχνία”, και “Περιοχές Ειδικής Ενίσχυσης” έρχονται να καλύψουν πιο στοχευμένα ανάγκες του παραγωγικού ιστού. Ταμείο Εγγυοδοσίας €300 εκατ.: Με μοχλό την ΕΤΕπ και δάνεια ύψους €1 δισ., θεσπίζεται μηχανισμός χρηματοδότησης για όσους χρειάζονται ρευστότητα και όχι απλώς φορολογικές διευκολύνσεις. Διπλάσιο πλαφόν ενίσχυσης: Το όριο για μεμονωμένες επιχειρήσεις ανεβαίνει από €10 σε €20 εκατ., και στα €50 εκατ. για ομίλους. 90 ημέρες για αποτελέσματα: Αυτό υπόσχεται η νέα διαδικασία αξιολόγησης. Με deadline 30 ημερών για την προσκόμιση δικαιολογητικών, στόχος είναι να τελειώνει το έργο όσο το δυνατόν ταχύτερα 25% πιστοποίηση: Με την υλοποίηση του 25% φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, ξεκλειδώνεται η δυνατότητα τροποποιήσεων. 2 χρόνια προθεσμία ή απένταξη: Αν σε δύο χρόνια δεν έχει υλοποιηθεί ούτε το 10%, η επένδυση απορρίπτεται. 10% πέναλτι: Σε περίπτωση ανάκλησης, το Δημόσιο ζητά πίσω την ενίσχυση με προσαύξηση 10%.
Ποιες θα είναι οι ενισχύσεις
Το πλαίσιο ενίσχυσης αποκτά σαφή διάρθρωση:
Φορολογική απαλλαγή: Κατά το ήμισυ ετήσια χρήση του αποθεματικού, συνδέεται άμεσα με την πρόοδο του έργου (50%-65%). Επιχορήγηση: Άμεση χρηματοδότηση για μέρος των επιλέξιμων δαπανών. Leasing: Επιδότηση μισθώσεων εξοπλισμού μέχρι και για 7 χρόνια. Μισθολογικό κόστος: Στήριξη νέων θέσεων εργασίας – χωρίς αλληλοεπικάλυψη με άλλα προγράμματα. Επιχειρηματικός κίνδυνος: Για τα νέα καθεστώτα, το κράτος συμμετέχει στη χρηματοδότηση δανείων υψηλού ρίσκου.
Τα νέα δεδομένα
Η τομή βρίσκεται σε τρία επίπεδα:
Διαδικασία: Η αξιολόγηση πλέον γίνεται συγκριτικά, με ακριβή χρονικά πλαίσια και δυνατότητα πολλαπλών υποβολών για το ίδιο σχέδιο – με αυτόματη απόρριψη των παράλληλων αιτήσεων. Χρηματοδοτικά εργαλεία: Το Ταμείο DeLFI GF της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και η ΕΤΕπ προσφέρουν νέες επιλογές δανειοδότησης με κρατική εγγύηση. Για πρώτη φορά ο επενδυτικός νόμος συνομιλεί οργανικά με τα χρηματοδοτικά εργαλεία της αγοράς. Αδειοδοτήσεις: Επενδύσεις με υπαγωγή στο «Καθεστώς Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης» ή τις «Μεγάλες Επενδύσεις» λαμβάνουν ειδικό καθεστώς ταχείας αδειοδότησης – δύο μήνες για άδεια, τρεις για ΑΕΠΟ. Αν παρέλθουν άπρακτες, ο Υπουργός Ανάπτυξης αναλαμβάνει την έκδοσή τους.
Τι αλλάζει για τις επιχειρήσεις
Ο νέος νόμος δεν είναι απλώς μια ακόμη έκδοση του παλιού. Αλλάζει η στόχευση (νέα καθεστώτα), ο τρόπος υποβολής και αξιολόγησης (συγκριτικό σύστημα, ταχύτητα), και η σχέση με τη χρηματοδότηση (εγγυήσεις δανείων, HDB, ΕΤΕπ). Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: οι επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν, πρέπει να είναι έτοιμες να κινηθούν γρήγορα, με σχέδιο και τεκμηρίωση.