Ο καθαρός κύκλος εργασιών στη παραγωγή ψωμιού, φρέσκων ειδών ζαχαροπλαστικής και κέικ για το 2021 στην Ελλάδα ανήλθε σε 1.856 εκατ. ευρώ, για τις 8.391 επιχειρήσεις, διαμορφώνοντας έτσι το μέσο όρο κύκλου εργασιών ανά επιχείρηση στις 221.294 ευρώ.
Αυτό προκύπτει μεταξύ άλλων από την πανελλήνια έρευνα του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδος, με αντικείμενο «Το παρόν και το μέλλον της Αρτοποιίας στην Ελλάδα».
Τα ευρήματα της έρευνας παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του πρώτου κύκλου κατάρτισης βιοτεχνών αρτοποιών του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών.
Αναλυτικά η έρευνα:
Η τιμή του αλεσμένου σιταριού στην Ελλάδα παρουσιάζει από τον Αύγουστο του 2021 μία σημαντική αύξηση μέχρι και τις αρχές του Ιουνίου του 2022 που διαμορφώθηκε η υψηλότερη τιμή της. Από τα 230€/ τόνο τον Αύγουστο του 2021, η τιμή του αλεσμένου σιταριού στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα 260€/ τόνο μέσα στον ίδιο μήνα και παρέμεινε σταθερή μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου του ίδιου έτους. Στη συνέχεια, η τιμή του σιταριού ξεκίνησε να αυξάνεται μέχρι τον Ιούνιο του 2022 για να διαμορφωθεί στα 400€/ τόνο, ενώ από τον επόμενο μήνα ξεκινάει η μείωση της τιμής του.
Σύμφωνα με τις τιμές για μη οικιακούς καταναλωτές από το 2019 μέχρι το 2023, η Ελλάδα βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο της Ευρώπης των 27 στην ετήσια τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας σε ευρώ. Μετά την σημαντική αύξηση του 2022 της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας για το σύνολο των χωρών, το 2023 μειώθηκε σημαντικά αλλά παρέμειναν σε υψηλότερα επίπεδα από τις αντίστοιχες τιμές του 2021. Η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που διαμορφώθηκε στην Ελλάδα το 2023 είναι μικρότερη από τις τιμές που διαμορφώνονται σε χώρες όπως η Γαλλία (0,1734 €/ kWh), η Κροατία (0,2039 €/ kWh), η Ιταλία (0,1745 €/ kWh) και η Ουγγαρία (0,1836 €/ kWh). Αντίθετα, χώρες όπως η Βουλγαρία, η Γερμανία και η Ισπανία εμφανίζουν μικρότερες τιμές σε σχέση με την Ελλάδα. Τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για μη οικιακούς καταναλωτές, Ελλάδα – ΕΕ 27, σε ευρώ/kWh
Οι τιμές στο φυσικό αέριο όπως και στην ηλεκτρική ενέργεια, εμφανίζουν μια σημαντική αύξηση σε όλες τις χώρες της ΕΕ, από το 2022, ενώ το 2023 μειώθηκαν, παραμένοντας σε υψηλότερα επίπεδα από το 2021.
Η τιμή φυσικού αερίου στην Ελλάδα το 2023 είναι σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με χώρες όπως η Βουλγαρία, η Ισπανία, η Ρουμανία και η Σερβία. Η τιμή φυσικού αερίου της Ελλάδας το 2023 εμφανίζεται μικρότερη σε σχέση με χώρες όπως η Τσεχία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Κροατία, η Ιταλία και η Βόρεια Μακεδονία.
Η μεταβολή του κόστους εργασίας διαμορφώνεται με βάση τον δείκτη μισθολογικού κόστους. Το κόστος εργασίας αυξήθηκε σε σχέση με το 2019:
αύξηση 17% το 2023 αύξηση 25% το 2ο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μεταβολής του κόστους και της μεταβολής της τιμής ψωμιού φαίνεται ότι οι παράγωγοί ψωμιού από το 2020 μέχρι το 2022 απορροφούν όλες τις αυξήσεις που πραγματοποιήθηκαν στις πρώτες ύλες, χωρίς να αυξάνεται σημαντικά η τιμή του ψωμιού.
Η Ελλάδα από τις φθηνότερες χώρες της Ευρώπης στο ψωμί
Η μεταβολή της τιμής του ψωμιού με σταθερούς φορολογικούς συντελεστές τόσο για την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και για την Ελλάδα παρουσιάζουν αυξομειώσεις που πραγματοποιούνται την ίδια περίοδο αλλά με διαφορετική ένταση.
Διαπιστώνονται τα παρακάτω:
η σημαντική αύξηση των τιμών ξεκίνησε τον Απρίλιο 2022, και ολοκληρώθηκε στην Ευρώπη τον Απρίλιο του 2023, τρεις μήνες αργότερα από την περίπτωση της Ελλάδας. έκτοτε, οι τιμές παραμένουν σχετικά σταθερές, με περισσότερες διακυμάνσεις στην Ελλάδα, ενδεχομένως εξαιτίας περιόδων προσφορών στο συσκευασμένο ψωμί στα ΣΜ. ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη, υπήρξαν μειώσεις στο ΦΠΑ από τα μέσα του 2022, με αποτέλεσμα οι τελικές τιμές να αποκλιμακωθούν περισσότερο, προς όφελος του καταναλωτή. οι τιμές στα λοιπά προϊόντα αρτοποιίας, αυξήθηκαν στην Ελλάδα λιγότερο (σε ένταση και διάρκεια) από ό,τι στην υπόλοιπη Ευρώπη – και συγκριτικά με το ψωμί – εμφανίζουν βέβαια περισσότερες διακυμάνσεις.
Σύγκριση απόλυτων τιμών ψωμιού Ευρώπης και Ελλάδας
Με βάση τα στοιχεία του Numbeo 2024, η τιμή φρέσκου λευκού ψωμιού (φραντζόλα 500γρ.) στην Ελλάδα παραμένει από το 2020 η δεύτερη χαμηλότερη της ευρωζώνης (πρώτη η Εσθονία).
Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, η θέση της Ελλάδας έχει βελτιωθεί από την 6η (2020) στην 5η χαμηλότερη τιμή το 2024 μετά τις Βουλγαρία, Ρουμανία, Εσθονία και Πολωνία.
Στην Ελλάδα, η τιμή διαμορφώνεται στο 1,21€ και είναι 48% χαμηλότερα συγκριτικά με το Μ.Ο. Ευρωπαϊκής τιμής (1,80€). Σε σχέση με το 2020, η τιμή μεταβλήθηκε κατά 39%, λίγο περισσότερο από το Μ.Ο. της μεταβολής στην Ευρώπη. Αυτή η μικρή διαφοροποίηση οφείλεται στο ότι στις χώρες όπου οι τιμές αρχικά πολύ ψηλές οι μεταβολή ήταν μικρότερη, ενδεχομένως και λόγω μείωσης του Φ.Π.Α.
Ισχυρή Παρουσία αρτοποιείων
Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το 2021 βάσει Eurostat, καταγράφηκαν 133.851 επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ψωμιού, φρέσκων ειδών ζαχαροπλαστικής και κέικ. Με βάση τον πληθυσμό, η αναλογία ανά 10.000 κατοίκους ήταν 2,98 επιχειρήσεις.
Στην Ελλάδα, αντίστοιχα, ο αριθμός των επιχειρήσεων στον κλάδο ήταν 8.391. Ανά 10.000 άτομα, λειτουργούσαν 8 τέτοιες επιχειρήσεις, κάτι που αποτελεί την υψηλότερη επίδοση σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Γαλλία με τις αντίστοιχες επιχειρήσεις να διαμορφώνονται στις 5,26 ανά 10.000 κατοίκους. Στην τρίτη θέση, σε μικρή απόσταση από τη Γαλλία, βρίσκεται η Πορτογαλία, στην οποία λειτουργούσαν 5,2 επιχειρήσεις του κλάδου ανά 10.000 κατοίκους.
Ο καθαρός κύκλος εργασιών στη παραγωγή ψωμιού, φρέσκων ειδών ζαχαροπλαστικής και κέικ για το 2021 στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν €90 δισ. και ο αντίστοιχος μέσος όρος κύκλου εργασιών ανά επιχείρηση, ανήλθε σε € 672.389.
Τον υψηλότερο μέσο όρο κύκλου εργασιών ανά επιχείρηση κατέγραψε το Λουξεμβούργο με €4.147.288, καθώς ο καθαρός κύκλος εργασιών στη χώρα ήταν €244 εκατ. και προήλθε από 59 μόνο επιχειρήσεις.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην 23η θέση της σχετικής λίστας, μία θέση πριν το τέλος. Ο καθαρός κύκλος εργασιών ανήλθε σε € 1.856 εκατ., για τις 8.391 επιχειρήσεις, διαμορφώνοντας έτσι το μέσο όρο κύκλου εργασιών ανά επιχείρηση στις € 221.294.
Εννέα χρόνια μετά, το 2020, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρατηρείται μείωση στο συνολικό αριθμό επιχειρήσεων κατά -3% ενώ στον αριθμό των μικρών επιχειρήσεων η μείωση είναι μεγαλύτερη και φτάνει στο -6%. Στην Ελλάδα, η μείωση του συνολικού αριθμού επιχειρήσεων του κλάδου είναι μικρότερη από αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς διαμορφώθηκε στο -2%, αλλά η μείωση του αριθμού των μικρών επιχειρήσεων το 2020 σε σχέση με το 2011 είναι μεγαλύτερη από αυτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (-11%).
Σωρευτικά κατά την τελευταία δεκαετία (2014 – 2024) στον κλάδο της αρτοποιίας έχουν συσταθεί 2.662 παραγωγικές επιχειρήσεις, ενώ έχουν διαγραφεί 352 επιχειρήσεις. Συνολικά την τελευταία δεκαετία έχουν προστεθεί στο ΓΕΜΗ 2.310 επιχειρήσεις στον κλάδο της αρτοποιίας.
Κατά την τελευταία δεκαετία (2014 – 2024) στον κλάδο των εμπορικών επιχειρήσεων ψωμιού, αρτοσκευασμάτων και λοιπών ειδών αρτοποιίας έχουν συσταθεί σωρευτικά 2.622 επιχειρήσεις, ενώ έχουν διαγραφεί 429 επιχειρήσεις. Συνολικά την τελευταία δεκαετία έχουν προστεθεί στο ΓΕΜΗ 2.193 επιχειρήσεις στον κλάδο των εμπορικών επιχειρήσεων ψωμιού, αρτοσκευασμάτων και λοιπών ειδών αρτοποιίας.
Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι ενώ οι συστάσεις καταγράφονται τη στιγμή που πραγματοποιούνται, οι διαγραφές καθυστερούν να ενσωματωθούν λόγω γραφειοκρατίας στις δικαστικές αρχές.
Νέες τάσεις
Η πορεία της κατανάλωσης του ψωμιού στην Ελλάδα σε κιλά παρουσιάζει μία σταδιακή μείωση από το 2019 μέχρι το 2022.
Η κατανάλωση ψωμιού έχει μειωθεί κατά 22.164 τόνους από το 2019 μέχρι το 2022. Το μαύρο και το άσπρο ψωμί καταγράφουν μία διαφορετική πορεία στα κιλά που καταναλώνουν τα νοικοκυριά:
Το άσπρο ψωμί παρουσιάζει μία μικρή μείωση το 2020 και το 2021 σε σχέση με το 2019, η οποία διαμορφώθηκε στα 22.056 τόνους. Το 2022, η κατανάλωση άσπρου ψωμιού αυξήθηκε και ξεπέρασε οριακά τα επίπεδα του 2020, ενώ παρέμεινε κάτω από τους 300 χιλ. τόνους. Η κατανάλωση μαύρου ψωμιού το 2019 διαμορφώθηκε στα 73.339 τόνους. Το 2020 και το 2021, παρά τις μικρές αυξομειώσεις, διατηρήθηκε η κατανάλωση μαύρου ψωμιού πάνω από τα 70 εκατ. κιλά. Το 2022 παρουσιάζεται η πρώτη σημαντική μείωση για την κατανάλωση μαύρου ψωμιού, η οποία διαμορφώθηκε στα 65.322 τόνους.
Η κατανάλωση άσπρου ψωμιού ακολουθεί την πορεία της συνολικής κατανάλωσης ψωμιού μέχρι το 2021, ενώ αντίθετα η κατανάλωση μαύρου ψωμιού έχει την αντίθετη πορεία. Το 2022, η κατανάλωση άσπρου ψωμιού αυξάνεται σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, ενώ η κατανάλωση του μαύρου ψωμιού μειώνεται σημαντικά.
Οι μεγαλύτερες ποσότητες ψωμιού που καταναλώνονται στην Ελλάδα είναι του άσπρου ψωμιού και η μείωση του επηρεάζει σημαντικά την συνολική κατανάλωση ψωμιού.
Οι ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές για το 2020, το 2021 και το 2022 παρουσιάζουν μία σταθερή πορεία μείωσης των αρνητικών ποσοστών στην κατανάλωση ψωμιού. Το 2022, η ποσοστιαία μεταβολή σε σχέση με το 2021 διαμορφώθηκε στο -0,62%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό του 2021 σε σχέση με το 2020 ήταν -2,08%.
Το 2022, οι ποσότητες ψωμιού που καταναλώθηκαν μειώθηκαν σε σχέση με το 2019 (-5,05%).
Για τη μείωση οφείλεται η πτώση όλων των κατηγοριών ψωμιού εκτός:
Από το ψωμί για τοστ και hamburger (αύξηση 0,99%) Από το άσπρο ψωμί (αύξηση 0,55%)
Τη μεγαλύτερη κατανάλωση διαχρονικά κατέχει το άσπρο ψωμί σε ποσοστό πάνω από 65%.
Το μαύρο, το ολικής αλέσεως και το πολύσπορο ψωμί έχουν αυξήσει οριακά την κατανάλωση τους το 2021 σε σχέση με το 2019 και το 2020 σε ποσοστό 0,79%. Η κατανάλωση για το μαύρο, το ολικής αλέσεων και το πολύσπορο ψωμί το 2022 διαμορφώθηκε σε ποσοστό 15,66%.
