Σε μια κίνηση υψηλής στρατηγικής σημασίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τετάρτη την “Ευρωπαϊκή Κβαντική Στρατηγική” (Quantum Act), ένα φιλόδοξο σχέδιο με στόχο να καταστήσει την Ευρώπη παγκόσμιο ηγέτη στον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα των κβαντικών τεχνολογιών έως το 2030. Η νέα στρατηγική φιλοδοξεί να ενισχύσει την τεχνολογική κυριαρχία της ΕΕ, να ενδυναμώσει το οικοσύστημα καινοτομίας και να μετατρέψει την ερευνητική πρωτοπορία της Ευρώπης σε εμπορικά βιώσιμες εφαρμογές.
Οι κβαντικές τεχνολογίες υπόσχονται να ανατρέψουν τα σημερινά τεχνολογικά δεδομένα. Από επαναστατικές ανακαλύψεις στη φαρμακευτική μέχρι την απόλυτα ασφαλή προστασία κρίσιμων υποδομών, η κβαντική επιστήμη θα μεταμορφώσει βιομηχανίες, άμυνα, ασφάλεια και καθημερινή ζωή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο παγκόσμιος τομέας κβαντικής τεχνολογίας θα ξεπεράσει σε αξία τα €155 δισ. μέχρι το 2040, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις υψηλής εξειδίκευσης σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Στρατηγική της ΕΕ επικεντρώνεται σε πέντε πυλώνες: έρευνα και καινοτομία, υποδομές, ενίσχυση του οικοσυστήματος, τεχνολογίες διπλής χρήσης (πολιτικές και στρατιωτικές) και ανάπτυξη κβαντικών δεξιοτήτων.
Με την παρούσα Στρατηγική, η Ευρώπη επιχειρεί να μετατρέψει την επιστημονική της πρωτοπορία σε τεχνολογική και βιομηχανική ηγεσία. Σε έναν παγκόσμιο αγώνα δρόμου, όπου ΗΠΑ, Κίνα και άλλες δυνάμεις, επενδύουν μαζικά στις κβαντικές τεχνολογίες, η ΕΕ διεκδικεί ρόλο ρυθμιστή, χτίζοντας ένα αυτάρκες και ανθεκτικό οικοσύστημα, βασισμένο στις αξίες της καινοτομίας, της συνεργασίας και της τεχνολογικής κυριαρχίας.
Μεταξύ των βασικών δράσεων, που προβλέπει η Στρατηγική, περιλαμβάνονται:
Η Πρωτοβουλία Έρευνας και Καινοτομίας Quantum Europe, με στόχο την υποστήριξη της βασικής έρευνας και την ανάπτυξη εφαρμογών σε δημόσιους και βιομηχανικούς τομείς. Η δημιουργία εγκατάστασης σχεδιασμού κβαντικών τεχνολογιών και έξι πιλοτικών γραμμών παραγωγής κβαντικών chips, με χρηματοδότηση έως €50 εκατ. Η πιλοτική υποδομή για το Ευρωπαϊκό Κβαντικό Διαδίκτυο, που σηματοδοτεί ένα βήμα προς ένα ασφαλές ψηφιακό μέλλον. Η επέκταση των Κέντρων Κβαντικής Εξειδίκευσης σε όλη την ΕΕ και η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κβαντικών Δεξιοτήτων, με ορίζοντα το 2026. Η ανάπτυξη Χάρτη Πορείας για Κβαντική Τεχνολογία στο Διάστημα, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, καθώς και η συνεισφορά στον Ευρωπαϊκό Τεχνολογικό Χάρτη Εξοπλισμών.
Παράλληλα, η Επιτροπή θέτει ως προτεραιότητα την αύξηση του μεριδίου της Ευρώπης στη διεθνή ιδιωτική χρηματοδότηση προς τις κβαντικές startups – το οποίο σήμερα αγγίζει μόλις το 5% – ενισχύοντας την ανάπτυξη καινοτόμων ευρωπαϊκών εταιρειών και την υιοθέτηση ευρωπαϊκών λύσεων από την εγχώρια βιομηχανία.
Η Επιτροπή θα συνεργαστεί στενά με τα κράτη-μέλη, την ακαδημαϊκή κοινότητα, τις startups και τις βιομηχανίες, ώστε να μετατρέψει τους στόχους της Στρατηγικής σε απτά αποτελέσματα. Ένα Ανώτατο Συμβουλευτικό Όργανο, που θα περιλαμβάνει κορυφαίους επιστήμονες, τεχνολογικούς εμπειρογνώμονες και Ευρωπαίους Νομπελίστες στον τομέα της κβαντικής φυσικής, θα προσφέρει ανεξάρτητη στρατηγική καθοδήγηση.
Το 2026 αναμένεται και η κατάθεση πρότασης για τον Ευρωπαϊκό Κβαντικό Νόμο (Quantum Act), ο οποίος θα εδραιώσει θεσμικά το πλαίσιο ανάπτυξης της κβαντικής βιομηχανίας, ενθαρρύνοντας μεγάλες επενδύσεις σε παραγωγικές εγκαταστάσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
