Η κυβέρνηση κατ’ επανάληψη έλαβε πρωτοβουλίες για τις τράπεζες και ευρύτερα για το χρηματοπιστωτικό σύστημα μετά τις τελευταίες εκλογές, τόνισε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ξεκινώντας την συνέντευξη τύπου με θέμα «Εξειδίκευση των πρωτοβουλιών της κυβέρνησης για τις τράπεζες», που ανακοίνωσε χθες ο πρωθυπουργός.
Ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στις εννέα πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει μέχρι σήμερα η κυβέρνηση, όπως μεταξύ άλλων η ενίσχυση του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS, η θέσπιση σαφές πλαισίου υποχρεώσεων για τις εταιρίες διαχείρισης δανείων, ενέργειες προς την μείωση μη εξυπηρετούμενων δανείων κλπ
Ο κ. Χατζηδάκης έδωσε έμφαση στο γεγονός ότι προχώρησε η αποκρατικοποίηση των τραπεζών η οποία προσέλκυσε μεγάλο διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον και οδήγησε σε έσοδα 3,5 δισ. ευρώ για το Δημόσιο. Επίσης αναφέρθηκε στη σημασία της δημιουργίας του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα καθώς και στην δράση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας για την στήριξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Αναφέρθηκε επίσης σε πρωτοβουλίες που έλαβαν οι ίδιες οι τράπεζες, όπως η δωρεά 50 εκατ. ευρώ μετά τον Ντανιελ, την συμμετοχή των 4 συστημικών τραπεζών στην προσπάθεια δημιουργίας του πέμπτου τραπεζικού πυλώνα, καθώς και στο πάγωμα των επιτοκίων των στεγαστικών δανείων από πλευράς τραπεζών που δεν έγινε σε καμιά άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Τα μέτρα θα ισχύσουν από τα μέσα Ιανουαρίου και η σχετική ρύθμιση θα περάσει αυτή την εβδομάδα στη Βουλή, αλλά θα υπάρξει μια περιορισμένη περίοδος ανοχής, λόγω και των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, μέχρι να ισχύσουν.
Προκειμένου, όπως επισήμανε, να υπάρξουν οι αναγκαίες τεχνικές προετοιμασίες στα πληροφοριακά συστήματα των τραπεζών ώστε να γίνει η σωστή προετοιμασία και να αποφευχθούν λάθη και διαμαρτυρίες.
Τα 10 μέτρα για τις τράπεζες
1. Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, μέσω ψηφιακών δικτύων (web-banking/ mobile-banking) (από 0,6 ευρώ που κοστίζει σήμερα στις περισσότερες περιπτώσεις). Αφορά πάγιες και μη πάγιες εντολές που θα είναι πλέον μηδενικές. Σήμερα η χρέωση για ΟΤΑ και ΔΕΚΟ είναι 0,6 ευρώ ενώ μόνο για την ΑΑΔΕ είναι μηδενική χρεώση.
Το μέτρο προκαλεί απώλεια 35 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες και αντίστοιχη ωφέλεια για τους πολίτες
2. Δραστική μείωση των προμηθειών μεταφοράς χρημάτων μεταξύ τραπεζών: Μέγιστο ύψος χρέωσης 0,5 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,5 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000 ευρώ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών. Αφορά τόσο απλά εμβάσματα, όσο και άμεσες μεταφορές πίστωσης (SEPA). Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους για τις εν λόγω προμήθειες από 50% έως και 80% αναλόγως την τράπεζα και το είδος εμβάσματος (από 1 έως 2,5 ευρώ που κοστίζει σήμερα). Το μέτρο προκαλεί απώλειες 95 εκατ. ευρώ ετησίως για τις τράπεζες.
3. Μηδενική χρέωση για ανάληψη μετρητών από ΑΤM άλλης τράπεζας από αυτή που τηρείται ο λογαριασμός σε απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο μίας τράπεζας. Επιπλέον πανελλαδικά, μηδενική χρέωση για ερώτηση υπολοίπου λογαριασμού ή καρτών σε ΑTM άλλων Τραπεζών (από περίπου 0,2 ευρώ που ισχύει σήμερα).
4. Μειωμένο κόστος συναλλαγών κατά 50% με κάρτες για αγορές μικρής λιανικής έως 20 ευρώ (από 10 ευρώ που θεσμοθετήθηκε πρόσφατα).
5. Μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ (από περίπου 1 ευρώ που ισχύει σήμερα)
6. Διευρύνεται η χρήση του IRIS με την καθιέρωση διακριτών ορίων ώστε να υπάρχει δυνατότητα για άμεσες και δωρεάν μεταφορές χρημάτων μεταξύ φυσικών προσώπων έως 500 ευρώ ημερησίως, πέραν των 500 ημερησίως για άμεσες πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες/ατομικές επιχειρήσεις.
Τα 500 ευρώ αφορούν μεταφορά χρημάτων μεταξύ πολιτών και 500 σε ελεύθερους επαγγελματίες. Το Iris έχει γίνει υποχρεωτικό για τους ελευθερους επαγγελματίες και μέσα στο 2025 θα γίνει υποχρεωτικό για όλες τις επιχειρήσεις, το αργότερο μέχρι τις 9 Οκτωβρίου.
Η ενεργοποίηση των νέων ορίων θα τεθεί σε εφαρμογή σε ένα διάστημα 3-6 μηνών από σήμερα. Οι ρυθμίσεις για τις προμήθειες θα κατατεθούν αυτή την εβδομάδα για έγκριση στη Βουλή και εφόσον η Βουλή τις εγκρίνει, προβλέπεται ότι θα τεθούν σε εφαρμογή έναν μήνα μετά την δημοσίευση του νόμου σε ΦΕΚ που σημαίνει ότι θα ισχύει από τις 15 Ιανουαρίου καθώς μεσολαβούν οι γιορτές και μέσα σε αυτές οι αργίες οπότε χρειάζεται αναγκαίος χρόνος προετοιμασίας των τραπεζικών συστημάτων για να αποφευχθούν λάθη και διαμαρτυρίες
7. Διπλασιασμός του ΕΝΦΙΑ για κενά οικιστικά ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι τράπεζες και οι servicers, ώστε να διοχετευτούν στην αγορά. Αφορά τον ΕΝΦΙΑ του 2026. Τους δίνουμε τη δυνατότητα κλειστά ακίνητα να τα διαθέσουν γιατί θέλουμε να αυξηθεί η προσφορά των ακινήτων και μέσω αυτής να υπάρξει μείωση των ενοικίων. Ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται στο 100% αν στις 31/12/2025 αν δεν υπάρχει ηλεκτρονικό μισθωτήριο οποιαδήποτε στιγμή μέσα στο έτος για τα ακίνητα αυτά. Τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν 21.458 ακίνητα και άλλα 9.604 οι Servicers το σημαντικότερο μέρος των οποίων είναι οικιστικά. Ο στόχος είναι η αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος και το δυνητικό κόστος αν κρατήσουν τα σπίτια κλειστά θα είναι 10-20 εκατ. ευρώ
8. Ενισχύεται ο ανταγωνισμός στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και η πρόσβαση σε δανεισμό, απαλείφοντας τους περιορισμούς στη χρηματοδότηση από τις Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων. Τα μη τραπεζικά ιδρύματα θα μπορούν να χορηγούν δάνεια και πιστώσεις όπως οι τράπεζες. Είναι ένα καθεστώς που ισχύει με βάση την ευρωπαική νομοθεσία στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Αφορά εταιρείες με μεγάλα πιστωτικά περιθώρια. Τον περασμένο Δεκέμβριο προβλέψαμε τέτοιους είδους ιδρύματα να δίνουν πέραν από τα καταναλωτικά δάνεια, να δίνουν στεγαστικά και κάποιας μορφής άλλα δάνεια. Τώρα καταργούμε κάθε περιορισμό.
9. Ενισχύεται η διαφάνεια και το πλαίσιο ενημέρωσης των πολιτών, οι οποίοι πλέον θα μπορούν να συγκρίνουν επιτόκια καταθέσεων και πιστώσεων, καθώς και χρεώσεις που συνδέονται με τους λογαριασμούς πληρωμών. Η πληροφόρηση αυτή θα είναι διαθέσιμη στον ιστοχώρο της ΤτΕ. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα δημοσιεύει στην ιστοσελίδα στοιχεία για τα επιτόκια καταθέσεων κάθε τράπεζας, τα επιτόκια στεγαστικής πίστης, τις χρεώσεις, τις προμήθειες και τα τέλη που συνδέονται με τις πληρωμές. Η πρώτη ανάρτηση με σημείο αναφοράς στις 31 Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί μέσα στον Ιανουάριο του 2025. Με τη δημοσίευση των στοιχείων αυτών οι καταναλωτές θα έχουν πλήρη, σαφή και συγκρίσιμη ενημέρωση και προφανέστατα ενισχύεται ο ανταγωνισμός
10. Εθελοντική Συνεισφορά των συστημικών τραπεζών: Οι συστημικές τράπεζες θα διαθέσουν ποσό 100 εκατ., ενισχύοντας τους διαθέσιμους πόρους του προγράμματος Μαριέττα Γιαννάκου για την ανακατασκευή ακόμη περισσότερων σχολείων. Στόχος είναι η οικονομία να αναπτύσσεται δυναμικά και αυτή η ανάπτυξη να μοιράζεται δίκαια σε όλους τους πολίτες.
Οι τράπεζες αποφάσισαν να προχωρήσουν σε εθελοντική προσφορά για να στηριχθεί το πρόγραμμα ανακαίνισης σχολείων «Μαριέττα Γιαννάκου». Με τον τρόπο αυτό οι διαθέσιμοι πόροι του προγράμματος θα ανέλθουν στα 350 εκατ. ευρώ. Έχουμε συμφωνήσει με τις τράπεζες ότι ανεξαρτήτως της πορείας της έκβασης του διαγωνισμού για τον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης οι τράπεζες θα συμβάλουν με 100 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία αυτού του φορέα.
Από το 2025 η εφαρμογή του μέτρου για τους ένστολους
Τα μέτρα αφορούν και 150.000 ένστολους, τους αστυνομικούς μας που μάχονται μέρα-νύχτα κατά της εγκληματικότητας, τους πυροσβέστες μας, τους λιμενικούς μας και βέβαια τις γυναίκες και τους άνδρες των Ενόπλων Δυνάμεων, που θωρακίζουν την πατρίδα, όπως είπε χθες ο Κ. Μητσοτάκης.
«Αξιοποιώντας στο έπακρο τις δημοσιονομικές μας δυνατότητες, σε αυτά τα στελέχη με το εθνόσημο η κυβέρνηση θα αναγνωρίσει έμπρακτα τον επικίνδυνο χαρακτήρα των υπηρεσιών που προσφέρουν. Οι σχετικές λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν σύντομα. Η πολιτική μας απόφαση είναι δεδομένη και θα γίνει πράξη», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Και ενώ το μέτρο θα είχε εφαρμογή από το 2026, σήμερα ο κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε πως τελικά θα ισχύει από το 2025 και οι ένστολοι θα λαμβάνουν 100 ευρώ μηνιαίως με εφαρμογή από 1/7/2025.
