Θα ξεπεράσει τα 4 δισ. ευρώ ο τζίρος του λιανεμπορίου το φετινό Δεκέμβριο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του λιανεμπορίου, ωστόσο, παρά το θετικό πρόσημο σε τζίρο, το εμπόριο δηλώνει ότι εξακολουθεί να βρίσκεται και τα φετινά Χριστούγεννα, αντιμέτωπο, με νέες προκλήσεις.
«Οι Έλληνες έμποροι, όμως, έχουν μάθει να επιχειρούν μέσα σε αντίξοες οικονομικές συνθήκες και μέσα από σκληρή δουλειά να τα καταφέρνουν. Αυτό θα συμβεί και φέτος» δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής Βασίλης Κορκίδης αν και εκτιμά ότι «η παγιωμένη ακρίβεια θα αποτυπωθεί και στη φετινή εορταστική αγορά».
Στο μεταξύ στο ερώτημα πως θα ψωνίσουν οι Έλληνες καταναλωτές την επερχόμενη εορταστική περίοδο; Όπως εξηγεί μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θάνος Μαύρος, εταίρος της EY Ελλάδος και επικεφαλής Τομέα Καταναλωτικών Προϊόντων και Λιανεμπορίου της ΕΥ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σύμφωνα με την φετινή έκδοση της ΕΥ, Future Consumer Index Ελλάδα, περισσότεροι από τους μισούς ερωτώμενους (54%) δήλωσαν ότι θα ξοδέψουν περίπου τα ίδια, ενώ περισσότερα προτίθενται να ξοδέψει το 4%.
Οι πληθωριστικές πιέσεις και η εορταστική αγορά
Ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ανέφερε: Οι πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζονται και οι επιχειρήσεις λιανεμπορίου θα δεχθούν και φέτος τις επιπτώσεις κατά την διάρκεια της εορταστικής περιόδου. Δεν είναι τυχαία τα ευρήματα της έρευνας των πληρωμών και αγορών στην οποία αποτυπώνεται η σημαντική επίδραση του πληθωρισμού στη συμπεριφορά των καταναλωτών, με 8 στους 10 Έλληνες καταναλωτές να επηρεάζεται από την ακρίβεια, ξεπερνώντας τον μέσο όρο σε παγκόσμιο επίπεδο (7/10). Η μελέτη της ΕΥ Future consumer Index σημειώνει ότι 6 στους 10 αναζητά οικονομικά προϊόντα δίνοντας πρωταρχική σημασία στη τιμή. Καθώς λοιπόν μπαίνουμε στην «καρδιά» της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων, είναι χαρακτηριστικό ότι 5 από τους 10 Έλληνες καταναλωτές δυσκολεύεται να αποφασίσει ποια προϊόντα θα κρατήσει και ποια θα αφαιρέσει από το καλάθι των Χριστουγέννων, ενώ 3 στους 10 καταναλωτές θα δαπανήσουν τα περισσότερα χρήματα τους για αγορές τροφίμων. Περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες καταναλωτές έχουν πρόθεση να δώσουν προτεραιότητα στις οικογενειακές υποχρεώσεις και κοινωνικές επιλογές, 2 στους 10 θα ξοδέψουν περισσότερα και 3 στους 10 θα μειώσουν τις δαπάνες για μη απαραίτητα είδη, ξοδεύοντας λιγότερα συγκριτικά με προηγούμενα έτη.
Η πρόβλεψη για τον τζίρο του λιανεμπορίου τον φετινό Δεκέμβριο πως θα ξεπεράσει τα περυσινά επίπεδα και θα κινηθεί πάνω από τα 4 δις ευρώ φαίνεται πως θα πραγματοποιηθεί, ενώ οι προτιμήσεις των καταναλωτών για τα δώρα παραμένουν σταθερά οι ίδιες, με την ένδυση και υπόδηση στη κορυφή, τα δώρα, τα παιχνίδια και τα καλλυντικά να ακολουθούν. Το 2024 εκτιμάται πως για το ελληνικό λιανεμπόριο θα ολοκληρωθεί με μικρή µμονοψήφια αύξηση, που μάλιστα σε μεγάλο βαθμό είναι πληθωριστική και δεν συνεπάγεται με αντίστοιχη αύξηση της πραγματικής κατανάλωσης. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι κερδισμένες είναι οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου έναντι των μικρότερων, µε την πληθωριστική κρίση να προκαλεί στην πραγµατικότητα διεύρυνση του χάσµατος µεταξύ τους, δεδομένου ότι οι «μεγάλοι» μπορούν να ασκήσουν πιο εκτεταμένη πολιτική προσφορών.
Η αξία των αγορών την περίοδο των Χριστουγέννων αναμένεται και φέτος αυξημένη σε σχέση με πέρυσι καθώς οι καταναλωτές εκτιμάται ότι μεσοσταθμικά θα ξοδέψουν περισσότερα από τα 174 ευρώ κατά κεφαλήν του 2023 και από τα 146 ευρώ του 2022, δεδομένου πως και το χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα είναι ακριβότερο. Τα στοιχεία που προκύπτουν από την μελέτη καταγραφής των καταναλωτικών τάσεων στο λιανεμπόριο και σύμφωνα με την ΕΥ Future consumer Index η αύξηση αυτή αποδίδεται τόσο στις πληθωριστικές πιέσεις στο 3% που καταγράφουν οι τιμές, όσο και στην αύξηση που καταγράφει το μέσο εισόδημα των καταναλωτών. Η πρόθεση των αγορών στην εορταστική αγορά συνδέεται και με την ηλικία των καταναλωτών αφού μεταξύ 18-29 ετών δηλώνουν πως αγορές θα κάνουν αγορές 7 στους 10 και μάλιστα 3 στους 10 σε επώνυμα προϊόντα. Αντίστοιχα στις ηλικίες 50-64 ετών, οι 5 στους 10 θα κάνουν αγορές με γνώμονα την τιμή και οι 4 στους 10 είναι σκεπτικοί με την οικονομική τους δυνατότητα.
Είναι σαφές ότι η αγορά θα «ζεσταθεί» με τη καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων, αλλά και με το επιπρόσθετο βοήθημα που η κυβέρνηση έδωσε στα νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες. Το ποσό που καταβλήθηκε αθροιστικά πέρυσι αναμένεται να αυξηθεί κοντά στα 1,2 δις ευρώ από την μείωση της ανεργίας στο 9% και την ετήσια αύξηση 6,4% των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Αναμένουμε λοιπόν να καλύψει τις οικογενειακές και κοινωνικές ανάγκες των εορτών, ενώ θα ενισχύσει εξίσου ουσιαστικά την καταναλωτική δαπάνη. Η συντριπτική πλειονότητα των αγορών αναμένεται να πραγματοποιηθεί για 4 στους 10 έως μία εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα και για 6 στους 10 την εβδομάδα των Χριστουγέννων με ένα μεγάλο ποσοστό του κοινού να περιμένει το δώρο των Χριστουγέννων για να προχωρήσει στις εορταστικές αγορές του. Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το λιανικό εμπόριο παρά το θετικό πρόσημο σε τζίρο, βρίσκεται και φέτος τα Χριστούγεννα αντιμέτωπο με νέες προκλήσεις. Οι Έλληνες έμποροι όμως έχουν μάθει να επιχειρούν μέσα σε αντίξοες οικονομικές συνθήκες και μέσα από σκληρή δουλειά να τα καταφέρνουν. Αυτό θα συμβεί και φέτος!
Ενισχυμένη η διάθεση των καταναλωτών για εορταστικές αγορές
Για το πως θα ψωνίσουν όμως οι Έλληνες καταναλωτές την εορταστική περίοδο μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θάνος Μαύρος, εταίρος της EY Ελλάδος και επικεφαλής Τομέα Καταναλωτικών Προϊόντων και Λιανεμπορίου της ΕΥ στη Νοτιοανατολική Ευρώπη με αφορμή την φετινή, τέταρτη, έκδοση της μεγάλης καταναλωτικής έρευνας της ΕΥ, Future Consumer Index Ελλάδα, κατά την οποία διερευνήθηκαν οι προθέσεις των Ελλήνων καταναλωτών για τις εορταστικές δαπάνες τους.
Περισσότεροι από τους μισούς ερωτώμενους (54%) δήλωσαν ότι θα ξοδέψουν περίπου τα ίδια, ενώ περισσότερα προτίθενται να ξοδέψει το 4%. Την ίδια ώρα, όμως, περίπου ένας στους τρεις (36%) δήλωσε ότι σκοπεύει να ξοδέψει λιγότερα σε σχέση με πέρυσι.
«Είναι ενδιαφέρον, εδώ, σημειώνει ο κ. Μαύρος, ότι η πρόθεση για εορταστικές αγορές συνδέεται άμεσα με την ηλικία των καταναλωτών. Συγκεκριμένα, μόλις το 26% των ερωτώμενων ηλικίας 18-29 ετών δήλωσαν ότι θα ξοδέψουν λιγότερα ή καθόλου, ενώ το ποσοστό αυτό διπλασιάζεται στην ηλικιακή ομάδα 50-64 (50%)».
Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν, επίσης, σχετικά με τα σημαντικότερα κριτήρια με βάση τα οποία θα κάνουν τις αγορές τους αυτά τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Αναμενόμενα, η τιμή αναδεικνύεται, με διαφορά, ως το σημαντικότερο κριτήριο (95%), ακολουθούμενη από την ποιότητα (65%). Οι καταναλωτές, και ιδιαίτερα οι μεγαλύτερες ηλικίες, αποδίδουν, επίσης, σημασία στο αν το προϊόν βρίσκεται σε προσφορά (55%), ενώ για το 28% των καταναλωτών 18-29 ετών σημαντική είναι και η μάρκα του προϊόντος.
Όπως εξηγεί ο κ. Μαύρος «τα ευρήματα αυτά, δεν προκαλούν έκπληξη – οι καταναλωτές στην Ελλάδα, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωποι από το 2020 με ένα περιβάλλον πιέσεων. Από τις αλλαγές στην καθημερινότητα που προκάλεσε η πανδημία και τον υψηλό πληθωρισμό, μέχρι την κλιματική κρίση και την ανάγκη για προσαρμογή σε έναν πιο ψηφιακό κόσμο, όπως είναι λογικό, οι καταναλωτικές συμπεριφορές του παρελθόντος αναδιαμορφώνονται».
Υπενθυμίζεται ότι η έρευνα της EY παρακολουθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια τις αντιδράσεις των καταναλωτών στις προκλήσεις και αναλύει τις τάσεις που διαμορφώνονται. Στην φετινή έρευνα, λοιπόν, η ανησυχία του δείγματος καταναλωτών για το κόστος ζωής και τα προσωπικά τους οικονομικά είναι, εύλογα, η κυρίαρχη τάση (Affordability First – 33%) ενώ συνυπάρχει με ανησυχίες για την υγεία – σωματική και ψυχική -(Health First – 22%) που έχουν ενισχυθεί. Ταυτόχρονα διατυπώνεται προβληματισμός και για τις επιπτώσεις των αγοραστικών επιλογών στον πλανήτη (Planet First – 21%) και λιγότερο στην κοινωνία (Society First – 12%), ενώ αυξάνεται η μερίδα, κυρίως, νεότερων καταναλωτών, που δίνουν έμφαση στις καταναλωτικές εμπειρίες (Experience First – 12%, από 20% πέρυσι).
Αυτές οι βασικές τυπολογίες καταναλωτών, με διαφορετικές ανησυχίες και προτεραιότητες, απαιτούν διαφορετικές, εξατομικευμένες προσεγγίσεις από τις επιχειρήσεις. «Η εξίσωση όμως περιπλέκεται καθώς, την ίδια ώρα, τονίζει ο κ. Μαύρος, βλέπουμε τους καταναλωτές να αντιδρούν διαφορετικά απέναντι σε μια σειρά από άλλα ζητήματα. Πολλοί στρέφονται στις online αγορές, άλλοι συνεχίζουν να προτιμούν τα φυσικά καταστήματα, ενώ για πολλούς το σπίτι μετατρέπεται σε κεντρικό hub της κατανάλωσης, αλλά με διαφορετικό τρόπο από την περίοδο της πανδημίας. Ορισμένοι καταναλωτές αναγνωρίζουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να τους διευκολύνει στις επιλογές τους, ωστόσο η πλειοψηφία συνεχίζει να αναζητά την ανθρώπινη αλληλεπίδραση κατά τις συναλλαγές της. Η πιστότητα στα brands μειώνεται, αλλά με διαφορετική ένταση σε διαφορετικές προϊοντικές κατηγορίες και τα private labels κερδίζουν τη θέση τους στις προτιμήσεις των καταναλωτών».
Ο ίδιος συμπληρώνει: «Αντιμέτωπες με αυτό το κατακερματισμένο καταναλωτικό κοινό, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τους καταναλωτές ως μοναδικές προσωπικότητες με ακόμη πιο μοναδικές ανάγκες, που συχνά είναι και αντικρουόμενες. Πρέπει, λοιπόν, να διαμορφώσουν πολυπαραγοντικές και προσωποποιημένες στρατηγικές για να τους προσεγγίσουν. Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα της έρευνάς μας, αλλά ισχύει ειδικότερα και για την περίοδο των εορτών».
Σε εορταστικούς ρυθμούς η αγορά – Από 18 Δεκεμβρίου το «Καλάθι του Αϊ-Βασίλη»
Σε εορταστικούς ρυθμούς κινείται, πλέον, η αγορά με τα καταστήματα να είναι ανοικτά καθημερινά με συνεχές ωράριο ενώ ανοικτά είναι και, σήμερα, Κυριακή 15 Δεκεμβρίου – όπως και τις δύο επόμενες Κυριακές, 22 και 29 Δεκεμβρίου – με σκοπό να έχουν περισσότερες ώρες στην διάθεσης τους οι καταναλωτές προκειμένου να κάνουν έρευνα αγοράς και να επιλέξουν τα δώρα τους.
Καθημερινά τα εμπορικά καταστήματα είναι ανοιχτά από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ και τα Σάββατα από τις 9 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα ενώ θα είναι κλειστά την Τετάρτη 25 και την Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου καθώς και την Τετάρτη 1 Ιανουαρίου αλλά και την Πέμπτη 2 Ιανουαρίου.
Επιπλέον, όπως έχει γνωστοποιηθεί από το υπουργείο Ανάπτυξης, για να διευκολυνθούν οι καταναλωτές στην επιλογή των δώρων, από την Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου θα τεθεί σε εφαρμογή και φέτος, το «Καλάθι του Αϊ-Βασίλη». Όπως έχει δηλώσει ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, αφορά σε παιχνίδια τόσο από μεγαλύτερες όσο και από μικρότερες αλυσίδες παιδικών ειδών και παιχνιδιών.
Ο ίδιος πρόσθεσε: «Θα έχουμε 10 κατηγορίες, οι οποίες περιλαμβάνουν σχεδόν οτιδήποτε χρειάζεται ένας μικρός ή και μεγαλύτερης ηλικίας καταναλωτής που θα ήθελε να αγοράσει κάποιο παιχνίδι, είτε για τον εαυτό του, είτε για κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο. Θα υπάρχει αυτή η δυνατότητα από τις 18 Δεκεμβρίου και θα κρατήσει μέχρι και μετά του Αϊ-Γιαννιού, οπότε θα υπάρχει η δυνατότητα να κάνει ο καθένας κάποιο δώρο σε προσιτές τιμές».
Για το εορταστικό τραπέζι υπενθυμίζεται ότι οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν από το «Καλάθι των Χριστουγέννων» το οποίο αφορά τα βασικά καταναλωτικά προϊόντα. Δηλαδή το αρνί, το κατσίκι, τη γαλοπούλα που έρχονται να προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα είδη που απαρτίζουν το «Καλάθι του νοικοκυριού», στο οποίο περιλαμβάνονται το χοιρινό, το μοσχάρι και το κοτόπουλο. Όπως έχει εξηγήσει ο κ. Αναγνωστόπουλος: «’Αρα, έχουμε την πλήρη γκάμα των κρεάτων που είναι διαθέσιμα στην αγορά, όπως επίσης έχουμε και στα γλυκά, το τσουρέκι, τη βασιλόπιτα και τη σοκολάτα, η οποία έχει παρουσιάσει κάποιες ανατιμήσεις το τελευταίο χρονικό διάστημα λόγω της αυξημένης διεθνούς τιμής του κακάο, αλλά σε κάθε περίπτωση θα προσπαθήσουμε και οι καταναλωτές και εμείς και, προφανώς, οι υπόχρεοι στις επιχειρήσεις, θα προσπαθήσουν δηλαδή όλοι να έχουν, όσο το δυνατόν, καλύτερες τιμές, προκειμένου και οι ευάλωτοι καταναλωτές, οι καταναλωτές οι οποίοι τα φέρνουν δυσκολότερα βόλτα σε σχέση με άλλους, να βρουν ευκαιρίες προκειμένου να κάνουν αξιοπρεπείς γιορτές σε σχέση με πέρσι».
Σχετικά με τον αν υπάρχουν διαφορές, σε σχέση με πέρσι, στα προϊόντα που περιλαμβάνονται στο «Καλάθι των Χριστουγέννων» ο κ. Αναγνωστόπουλος έχει αναφέρει σε δηλώσεις του σε δημοσιογράφους: «Το ευτυχές είναι ότι, είναι κατά πολύ καλύτερες οι τιμές φέτος. Τα προϊόντα είναι στην ίδια περίπου τιμή και σε ορισμένες περιπτώσεις και αρκετά φθηνότερα. Ειδικά σε ότι αφορά στην γαλοπούλα, εκεί έχουμε μεγαλύτερες μειώσεις και αυτό είναι κάτι το οποίο είναι θετικό (…). Αναφορικά με τα μελομακάρονα και τους κουραμπιέδες δεν μπαίνουν στο καλάθι, ακριβώς επειδή τα σούπερ μάρκετ δεν έχουν κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα όσον αφορά στις τιμές και στην ποιότητα. Εδώ το πλεονέκτημα μάλλον αφορά στα ζαχαροπλαστεία και στα αρτοποιεία, οπότε για αυτό το λόγο δεν εντάσσονται αυτά τα προϊόντα στο «Καλάθι των Χριστουγέννων», άλλα προτρέπουμε τους καταναλωτές να εμπιστευθούν τους τοπικούς επιχειρηματίες διότι μπορούν να προσφέρουν πολύ καλή ποιότητα και σε πολύ καλές τιμές. Προτρέπουμε επίσης τους καταναλωτές να κάνουν προσεκτική έρευνα αγοράς έτσι ώστε να αποφύγουν τις υπερβολικές τιμές που πολλές φορές μπορεί να συναντήσει κανείς στην αγορά, αλλά με προσεκτική έρευνα αγοράς μπορούμε να βρούμε πολύ καλές τιμές και πολύ καλές ποιότητες».
