«Ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης είναι ο βασικός οδικός αναπτυξιακός άξονας του νησιού, που θα διασφαλίσει την ασφάλεια των μετακινήσεων, ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την οικονομική, τουριστική και κοινωνική πρόοδο της Κρήτης στο σύνολό της», τόνισε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρίστος Δήμας, κατά την συζήτηση κύρωσης από τη Βουλή της Σύμβασης Παραχώρησης του ΒΟΑΚ στο τμήμα Χανιά-Ηράκλειο, συνολικού μήκους 157 χλμ.
Η Σύμβαση ψηφίστηκε από τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ εξασφαλίζοντας ευρεία πλειοψηφία. Καταψήφισαν ο ΣΥΡΙΖΑ, η Ελληνική Λύση, το ΚΚΕ, η Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας, ενώ με «παρών» τοποθετήθηκαν η Νίκη και οι Σπαρτιάτες.
Το έργο περιλαμβάνει και τμήμα «προαίρεσης», το τμήμα Κίσσαμος – Χανιά μήκους περίπου 30 χλμ., η οποία θα ασκηθεί, μετά την έκδοση των Περιβαλλοντικών Όρων του τμήματος αυτού, το αμέσως προσεχές διάστημα.
Παρουσιάζοντας στην Ολομέλεια τον προγραμματισμό της κυβέρνησης για το έργο, ο αρμόδιος υπουργός δήλωσε ότι ταυτοχρόνως με την έναρξη των πρόδρομων εργασιών, που προβλέπονται από τη σύμβαση, το υπουργείο έχει ζητήσει από τον παραχωρησιούχο τη σύνταξη μελετών για παρεμβάσεις οδικής ασφάλειας σε τμήματα όπου έχουν καταγραφεί τροχαία ατυχήματα, με σκοπό κάποια από αυτά να αρχίσουν να υλοποιούνται από αυτό το καλοκαίρι.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών επανέλαβε ότι «στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης παραμένει ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης να αποτελέσει έναν ενιαίο, σύγχρονο και ασφαλή οδικό άξονα που θα συνδέει την Κίσσαμο με τη Σητεία, τη δυτική άκρη του νησιού με την ανατολική».
Συμπλήρωσε σχετικά ότι για την επέκταση του ΒΟΑΚ και προς τα ανατολικά έχουν ήδη εκπονηθεί μελέτες για την έκταση από τον Άγιο Νικόλαο έως την Παχιά Άμμο, ενώ το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα χρηματοδοτήσει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα τις μελέτες από την Παχιά Άμμο μέχρι τη Σητεία.
Χρηματοδότηση του Έργου
Ο Χρήστος Δήμας επισήμανε την καθοριστική συμβολή της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία «με επιμονή, συνέπεια και συνεχείς διαπραγματεύσεις εξασφάλισε τη χρηματοδότηση και την ένταξη του έργου σε τροχιά υλοποίησης προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος και της τοπικής κοινωνίας».
Όπως εξήγησε, η χρηματοδότηση του έργου προέρχεται από τρεις διαφορετικές πηγές:
Πρώτον, ο παραχωρησιούχος υποχρεούται να επενδύσει εξ ιδίων συνολικά 219,3 εκατ. ευρώ. Σε περίπτωση που ασκηθεί το Δικαίωμα Προαίρεσης τότε η επένδυση αυτή του παραχωρησιούχου αυξάνεται σε 243,5 εκατ. ευρώ Δεύτερον, η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου ανέρχεται σε 693 εκατ. ευρώ ενώ αν ασκηθεί το Δικαίωμα Προαίρεσης τότε η χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου αυξάνεται κατά 99 εκατ. ευρώ Τρίτον, αναφορικά με τα δάνεια προς τον παραχωρησιούχο από εμπορικές τράπεζες, τα δάνεια αυτά ανέρχονται σε 971,8 εκατ. ευρώ χωρίς να έχει ενεργοποιηθεί το δικαίωμα προαίρεσης (Τμήμα Κίσσαμος – Χανιά). Αν ενεργοποιηθεί η προαίρεση τα δάνεια αυτά ανέρχονται σε 1,079 δισ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι η Σύμβαση παραχώρησης του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο συνάπτεται μεταξύ, αφενός, του Ελληνικού Δημοσίου και της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ», και, εκ τρίτου, της ανώνυμης εταιρείας «ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ». Η Σύμβαση Παραχώρησης έχει διάρκεια 35 έτη, εκ των οποίων τα 5 αφορούν την Περίοδο Μελετών και Κατασκευών.
Χρ. Δήμας: Δεν υπάρχει αυτοκινητόδρομος χωρίς διόδια. Τι εναλλακτική πρόταση έχει η Αντιπολίτευση;
Αναφορικώς με το ζήτημα των διοδίων, που έθεσαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ο αρμόδιος υπουργός, τόνισε ότι δεν υπάρχει αυτοκινητόδρομος χωρίς διόδια κι αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να ανατραπεί για την ικανοποίηση μιας ρητορικής που αγνοεί την πραγματικότητα και τις ανάγκες της σύγχρονης υποδομής. Απευθύνθηκε δε προς τα κόμματα και ειδικώς τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος έλαβε τον λόγο στην Ολομέλεια, για να θέσει το ερώτημα «τι εναλλακτική λύση προτείνουν όσοι λένε να μην μπουν διόδια;».
Σημειώνεται ότι η σύμβαση προβλέπει ανώτατο ύψος διοδίων τελών 0,053 ευρώ ανά χλμ. προ ΦΠΑ (ότι ισχύει σε όλους τους αυτοκινητόδρομους της χώρας) σε τιμές 2022 για τα οχήματα κατηγορίας 2 (Οχήματα με ή χωρίς ρυμουλκούμενο και ύψος μέχρι 2,20 μ.) ενώ οι λοιπές κατηγορίες είναι οι ίδιες με τους άλλους αυτοκινητόδρομους.
Δεδομένου ότι τα έσοδα από τα καθορισμένα διόδια τέλη δεν επαρκούν για την κάλυψη του συνολικού κόστους της υποδομής (συμπεριλαμβανομένων λειτουργίας, συντήρησης, εξυπηρέτησης δανείων και απόδοσης ιδίων κεφαλαίων), το Δημόσιο επέλεξε την καταβολή Σκιωδών Διοδίων προς τον παραχωρησιούχο. Το ποσοστό αυτών αποτέλεσε στοιχείο ανάδειξης του Διαγωνισμού και ανέρχεται σε 64,62% επί του κατά περίπτωση επιβαλλόμενου διοδίου τέλους.
Η σύμβαση, προβλέπει επιπλέον ότι, αν η απόδοση της επένδυσης του παραχωρησιούχου ξεπεράσει το συμφωνημένο όριο, το ποσοστό των σκιωδών διοδίων μειώνεται κλιμακωτά και εν τέλει μηδενίζεται.
Τέλος, ο κ. Δήμας τόνισε ότι με την σημερινή κύρωση, «επιβεβαιώνουμε το αυτονόητο ότι ένα έργο που καθυστέρησε να ξεκινήσει, αλλά πλέον θεμελιώνεται σε στέρεες βάσεις, με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και μακροπρόθεσμη προοπτική, υπό την καθοδήγηση του πρωθυπουργού και προσέθεσε ότι οι κυβερνήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη από το 2019 εργάστηκαν μεθοδικά και συστηματικά για να φτάσουμε σήμερα στην κύρωση της σύμβασης του κεντρικού τμήματος του ΒΟΑΚ».
«Ας δώσουμε, λοιπόν, το πράσινο φως στην υλοποίηση αυτού του ιστορικού έργου και στους Κρητικούς την ασφάλεια και την ανάπτυξη που τους αξίζει», είπε απευθυνόμενος στο Σώμα.
Νίκος Ταχιάος : Απαντήσεις στην αντιπολίτευση
«Ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης θα αλλάξει την Κρήτη και αποτελεί το τελευταίο μεγάλο οδικό έργο, τον τελευταίο μεγάλο αυτοκινητόδρομο ο οποίος έρχεται να ολοκληρωθεί στην Ελλάδα», τόνισε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Υποδομών Νίκος Ταχιάος, οποίος απάντησε και στην κριτική που άσκησαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Ο υφυπουργός σημείωσε ότι «το έργο είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα τα οποία αυτή τη στιγμή τρέχουν στην Ελλάδα» όπου πράγματι «υπήρξε μια διαχρονική καθυστέρηση», αλλά σήμερα έρχεται προς κύρωση μια σύμβαση «που είναι προϊόν ενός διαγωνισμού που ξεκίνησε επί ΣΥΡΙΖΑ το 2018».
Ο κ. Ταχιάος, απαντώντας στις επικρίσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την πρόβλεψη διοδίων επισήμανε και πως ο διαγωνισμός που είχε γίνει το 2018 ήταν «Μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, σύμβαση παραχώρησης» του τμήματος αυτού του ΒΟΑΚ.
Διερωτήθηκε δε προς το κόμμα της τότε κυβέρνησης «τι σύμβαση παραχώρησης θα ήταν αυτή που είχατε κάνει χωρίς διόδια; Δηλαδή, ξέρετε εσείς καμία σύμβαση παραχώρησης που ζητάνε από κάποιον να χρηματοδοτήσει το έργο και να μην αποπληρωθεί για τη χρηματοδότηση αυτού του έργου μέσω είσπραξης διοδίων;». Εξήγησε ότι η σύμβαση, αυτή, είναι προϊόν ενός διαγωνισμού που ο ΣΥΡΙΖΑ δημοπράτησε και ο ίδιος ξεκίνησε με ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά.
Ο υφυπουργός, επισήμανε πως «οι μετακινήσεις στην Κρήτη είναι μικρές. Είναι μετακινήσεις οι οποίες έχουν πλήρως τοπικά χαρακτηριστικά και στις μετακινήσεις που έχουν αστικά χαρακτηριστικά δεν θα υπάρχουν διόδια». Για το έργο στον Γαλατά είπε ότι «αυτό είναι στο έργο της προαίρεσης και όταν θα εκκινήσει το έργο της προαίρεσης, που έχει ως προϋπόθεση την έγκριση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, προφανώς τότε θα συζητήσουμε και την ένταξη του κόμβου του Γαλατά στις αστικές μετακινήσεις.
«Συνολικά το κόστος του έργου είναι πάνω από 2 δισεκατομμύρια. Το κόστος των δανείων είναι 1,1 δισεκατομμύριο ευρώ που θα πάρει ο παραχωρησιούχος και είναι φυσικό ότι χρειάζεται να υπάρχουν διόδια», είπε ο κ. Ταχιάος.
Στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης ότι σε κανένα νησί δεν υπάρχουν διόδια, ο υφυπουργός Μεταφορών απάντησε ότι αυτό δεν είναι ακριβές καθώς «στη Σικελία υπάρχουν οι Α-18 και Α-20, δύο αυτοκινητόδρομοι που έχουν κανονικότατα διόδια».
Υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, είναι η μόνη η οποία έφτιαξε ένα σχέδιο που πραγματικά επέτρεψε την κατασκευή ενός τεράστιου έργου στην Ελλάδα, ώστε να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί σε μια περίοδο που στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι πιστώσεις οι οποίες είναι διαθέσιμες για τις υποδομές είναι πιστώσεις οι οποίες περιορίζονται και μειώνονται διαρκώς.
Ο κ. Ταχιάος, ανέφερε ότι πρόκειται για «ένα δύσκολο έργο το οποίο θα το διαχειριστούμε σε απόλυτη ενότητα με την τοπική κοινωνία. Θα διαβουλευτούμε με όλους τους δήμους, θα διαβουλευτούμε με την Περιφέρεια και με όσους έχουν άποψη και σίγουρα έχουμε ένα όχημα που λέγεται “παραχώρηση” το οποίο μας επιτρέπει να βελτιώσουμε είτε αυτά τα οποία σε προηγούμενες φάσεις δεν είχαν αντιμετωπιστεί, είτε νέες ανάγκες, οι οποίες θα προκύψουν στην πορεία για ένα έργο το οποίο ούτως ή άλλως χρονικά εκτείνεται σε ένα βάθος πενταετίας».
Ο υφυπουργός, ολοκληρώνοντας την παρέμβασή του στην Ολομέλεια διευκρίνισε ότι σύμφωνα με την σύμβαση «οι απαλλοτριώσεις πρέπει να γίνουν μέσα στο προσδιοριζόμενο χρονικό περιθώριο από την έναρξη όμως της σύμβασης, αλλά η έναρξη παραχώρησης δεν ταυτίζεται με την υπογραφή της σύμβασης, ούτε από την κύρωσή της από την Βουλή, άρα υπάρχει ο κρίσιμος εκείνος χρόνος που επιτρέπει και την κήρυξη και την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων, βεβαίως με τον ρυθμό εκείνο που θα επιτρέπει να αναπτύσσονται τα κατασκευαστικά μέτωπα του εργολάβου, που δεν θα ανοίγουν σε όλη την έκταση».
